داستان پرابهام دستگیری ریگی

پاکستان تحویل داد یا عملیات جیمز باندی درست است
داستان پرابهام دستگیری ریگی
اردلان صیامی

عبدالمالک ریگی رهبر جنداالله دستگیر شد.وقتی دیروز این یک خط خبر از ایران به دنبا مخابره گشت، نتوانست اعتماد جهانی را به خود جلب کند؛ به همین علت بود که رسانه های معتبر جهان ترجیح دادند اینگونه خبر را مخابره کنند که:" ایران میگوید عبدالمالک ریگی را دستگیر کرده است".
در گام بعدی وزیر اطلاعات ایران کنفرانس مطبوعاتی گذاشت واز دیدار ریگی با فرمانده ناتو در افغانستان خبر داد وعنوان کرد که او دیروز در مقر آمریکایی ها دیده شده است.وی در ادامه به محکوم کردن کشورهای غربی برای حمایت از ریگی پرداخت که همان دیروز همه موارد از سوی بریتانیا وآمریکا تکذیب شد.هر دو کشور هم از این اقدام در چارچوب مبارزه با تروریسم حمایت کردند، اما وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی از وجود اسنادی غیر قابل انکار مبنی بر رابطه ریگی با انگلیس وآمریکا خبر داد.
در ادامه داستان خبرگزاری فارس دست به انتشار ویدئویی زد که نشان می داد ریگی در درون یک هواپیما نشسته است ومامورینی نقاب دار او را دستگیر میکنند واز کادر خارج میشوند.متعاقب آن سیل پیام تبریک مقامات به رهبر ایران بابت این دستگیری به راه افتاد که از آن به عنوان اقتدار اطلاعاتی وامنیتی نظام نام برده میشد.تا بالاخره به فاصله یک ساعت،خبرنگار شبکه الجزیره در اسلام اباد به نقل از مقامات پاکستانی اعلام کرد ریگی یک هفته پیش به مقامات ایران تحویل شده بود؛ خبری که از سوی منابع ایرانی تکذیب نشد. به هر رو خبر دستگیری ریگی در دو خط خبری جداگانه دنبال میشد. رسانه های دولتی جمهوری اسلامی با داستان های ضد و نقیض و بدون پرداختن به جزییات،دست افشانی میکردند و از اقتدار امنیتی واطلاعاتی کشور می گفتند، و رسانه های مستقل ابهامات موضوع مثل گزارش الجزیره وموارد دیگر را مو شکافی میکردند.حاصل کاراما خبری یک خطی بود با دهها ابهام وانواع واقسام تحلیل.

اولین زمستان دولت نهم
اولین زمستان دولت نهم بود که پاسگاهی در سراوان مورد حمله نیروهای مسلح قرار گرفت ونه نفر از نیروهای این پایگاه پلیس به گروگان گرفته شدند؛ساعتی بعد جندالله در تماس با شبکه العربیه، وابسته به دولت عربستان رسمیت یافت ومسوولیت این اقدام را به عهده گرفت.افکار عمومی در سطح منطقه حساس شدند اما موج حساسیت حتی به مقامات در تهران هم نرسید.تا اینکه دو ماه بعد در اسفند 84 جاده زابل ـ زاهدان توسط نیروهای جندالله بسته شد وحادثه تاسوکی رقم خورد.در این حادثه 22نفر کشته شدند.بعد از ان بود که سی دی تاسوکی به تهران هم رسید وصحنه های سر بریدن گرفتار شدگان موج حساسیت را در افکار عمومی برانگیخت.از آن پس لیست اقدامات تروریستی جند الله تا کنون به شرح زیر است.
۲۵ بهمن ۱۳۸۵: انفجار در خودروى بمب‌گذارى شده در مسیر اتوبوس حامل اعضاى سپاه پاسداران در یکى از خیابان‌هاى زاهدان به کشته شدن ۱۳ نفر و زخمى شدن ۳۰ نفر دیگر منجر شد.
۲۳ خرداد ۱۳۸۷: شورشیان جندالله با حمله به یک پاسگاه نیروى انتظامى در سراوان، ۱۶ مامور انتظامى را به گروگان گرفتند و با خود به پاکستان بردند.
۲۵ خرداد ۱۳۸۷: پاکستان عبدالحمید ریگى، برادر رهبر گروه جندالله و ۱۵ عضو دیگر این گروه را به ایران تحویل داد. ایران همواره از مقام‌هاى پاکستانى به دلیل «عدم همکارى موثر آنها در مبارزه با تروریسم» انتقاد کرده بود.
۲۱ مرداد ۱۳۸۷: تلویزیون العربیه گزارش داد، گروه جندالله دو سرباز ایرانى را کشته و سه تن از اعضاى سپاه پاسداران را نیز گروگان گرفته است.
۱۴ آذر ۱۳۸۷: جانشین فرمانده نیروى انتظامى ایران اعلام کرد، گروه جندالله ۱۵ تن از گروگان‌هاى خود را که از سربازان نیروى انتظامى بودند، کشته است. پیشتر یکى از سربازها آزاد شده بود.
۷ خرداد ۱۳۸۸: گروه تحت رهبری عبدالمالک ریگى مسولیت انفجار انتحارى در یکى از مساجد شیعیان زاهدان را برعهده گرفت. دراین حادثه ۲۵ نفر کشته و بیش از ۱۲۰ نفر زخمى شدند.
۲۶ مهر ۱۳۸۸: در جریان یک بمب‌گذارى انتحارى دیگر در شهر «سرباز» جانشین فرمانده نیروى زمینى سپاه پاسداران و شمار دیگرى از فرماندهان ارشد سپاه و سران عشایر سنى بلوچ کشته شدند.
ریگی کیست؟
عبدالمالک ریگى متولد سال 1358 است. وى تحصیلات کلاسیک ندارد و خودش را «خادم جندالله» مى خواند. او مسوول یک گروه تروریستى جند الله است. بنا به گفته خودش از سن نوزده سالگى اسلحه به دست گرفته و به عملیات تروریستى پرداخته است. «ریگى» یکى از قبایل بلوچستان شمالى است، مانند قبایلى چون براهوئى ، مرى ، ناروئى ، شهنوازى ، کهرازهى ، گمشادزهى ، بارکزهى . یکى از شبکه هاى تلویزیونى سلطنت طلب بارها وى را «دکتر عبدالمالک» نام داده است. زیستگاه و محل فعالیت گروه جندالله در مناطق بدون کنترل افغانستان، پاکستان و بلوچستان ایران بود. وى در مصاحبه ای به روز گفته بود: "من انکار نمى کنم. بسیارى از افراد ما در خاک پاکستان هستند. خانواده ها و کسانى که مجبور به فرار شده اند. با زن و بچه ها. ولى افرادى که کار عملیاتى مى کنند در خاک ایران هستند."
ریگى همچنین گفته بود که حتى یک بار هم در نزدیکى تهران اشتباها بازداشت شده، اما چون شناسایى نشده، رهایش کرده اند. بنا به گفته یکى از گروگانهایى که اسیر جندالله بود، نیروهاى جندالله افرادى متعصب هستند و شعائر دینى را بسیار دقیق بجا مى آورند.
به گزارش روز در سالهاى اخیر سیستان و بلوچستان همواره یکى از محل هاى تبعید مخالفین سیاسى بوده است. برخى تبعیدى ها در استان مدارس شیعى را فعال کردند و انجمن حجتیه از سالها قبل در این استان فعال بود. در سالهاى پس از انقلاب نفوذ مارکسیست ها و مجاهدین در این منطقه بسیار زیاد بود، تا جایى که اولین نماینده ایرانشهر یکى از اعضاى سازمان چریکهاى فدائى خلق بود. حکومت پس از انقلاب به زدن سران طوایف پرداخت؛مانند گروه سرمچاران که در دهه شصت به عنوان یکى از گروههاى تروریست در استان فعال بود. در حال حاضر نیز نقش اسلحه و نیروى مسلح در این منطقه بسیار مهم است. بتدریج باکاهش نقش چپ ها و مجاهدین، مخالفت با حکومت توسط اهل سنت و با جنبه هاى دینى صورت مى گرفت. با رشد مدارس اهل سنت که توسط پاکستان و عربستان حمایت مالى می شد و اندیشه وهابى و تشکیلات القاعده در آن قدرت داشت، بخش وسیعى از نارضایتى هاى اجتماعى زیر پوشش مذهب رفت.

هشدارهای مولوی عبدالحمید
نکته جالب در خصوص جند الله ورشد آن این بود که مقامات ومسولین ایرانی هیچ وقت دوست نداشتند این موضوع را جدی بگیرند و به فکر راه حل برای آن باشند. آنها به تنها راهی که باور داشتند وارد کردن فشار بیشتر امنیتی بر مناطق سنی نشین وتحت فشار قرار دادن علمای سنی بود.
.بعد از حادثه تاسوکی در 17بهمن 85 روزنامه کیهان تیتر هلاکت ریگی را زد؛ منبعی در نیروی انتظامی هم این خبر را تایید کرد؛ فارس هم به سرعت از شادمانی وپایکوبی مردم منطقه از کشته شدن ریگی خبر داد اما به فاصله چند ساعت از این خبر،خبرگزاري آفتاب از قول يک منبع آگاه از ترور چندين نفر در ايرانشهر خبرداد. اين"منبع آگاه" گفت: "ديروز چندين نفر مورد حمله افراد مسلح قرار گرفتند. در جريان اين درگيريها رابط فرهنگي دفتر نهاد نمايندگي رهبري در مركز آموزش عالي ايرانشهر با شليک هشت گلوله مورد حمله قرار گرفت . از سوي ديگر رئيس شرکت نفت ايرانشهر توسط اشرار ربوده شد". وپیامد آن وزارت کشور خبر مرگ ریگی را تکذیب کرد.
پیش از این درست در استانه انتخابات ریاست جمهوری سال 84 مولوي عبدالحميد امام جمعه اهل سنت زاهدان هشدار داده بود که «به قدرت رسيدن يک دولت افراطي به ضرر کشور است». عبدالحميد همچنين گفته بود که: "شرايط داخلي و خارجي كشور به هيچ وجه ايجاب نمي‌‏كند كه يك دولت تندرو و انحصارطلب در كشور باشد و خودمحوري و تنگ نظري را اعمال كند، دولتي مي‌‏تواند مملكت را نجات دهد كه رييس آن انساني دورانديشي و فراجناحي باشد، تنگ‌‏نظري و تندروي و طرد نيروهاي انقلاب به ضرر همه است".
نگراني امام جمعه اهل سنت زاهدان بيشتر از اين رو بود که مسلمانان اهل سنت اگر چه بر طبق قانون اساسي و به خاطر مسلماني، اقليت به حساب نمي آيند، اما رفتار برخي ازمقامات تندرو شيعه، آن ها را به اقليتي خاموش بدل کرده که به تدريج با حکومت به مشکل برخورده اند. لذا حضور يک دولت متعصب شيعه مي تواند اين مشکلات را عميق تر و پيچيده تر کند.
پيش بيني مولوي عبدالحميد از نخستين روزهاي پس از انتخابات به تدريج به واقعيت پيوست. وقتي نگاه امنيتي در انتخاب مقامات محلي استان سيستان و بلوچستان نيز همچون ساير استان ها از سوي دولت پر رنگ شد، به تدريج ناآرامي هايي در مناطق مختلف اين استان رخ داد. مسئولان از انتشار اخبار مربوط به اين وقايع در روزهاي نخست جلوگيري کردند، اما با اين همه وقتي گروه جندالله در اوايل دي ماه گذشته 9 تن از ماموران مرزباني را ربود و به گروگان گرفت، اخبار اين ماجرا در رسانه هاي داخلي منتشر شد. سرتيپ مهدي محمدي فرد، معاون پارلماني نيروي انتظامي در همان روزهاي نخست ربايندگان را اشرار خواند و گفت: "تهديد و باج خواهي فايده ندارد و نيروي انتظامي به راحتي مي تواند با استفاده از عناصر محلي خود با آنها مقابله کند" .
او همچنين هشدار داد که: "بزودي آنها را در هر کجا که باشند قلع و قمع مي کنيم".
اندکي بعد وزير اطلاعات نيز اعلام کرد که: "اگر متجاوزين و متخلفين اين عمل زشت به کار قبيح خود ادامه دهند و اين سربازان مدت بيشتري در دست آنان بمانند، خود و حاميانشان سخت تنبيه خواهند شد". محسني اژه اي در پاسخ خبرنگاران که به تجمع خانواده سربازان در مقابل رياست جمهوري اشاره کرده و گفته بودند«گروگان گيران به خانواده سربازان گفته اند اگر تا سه روز ديگر مبلغ 500 ميليون تومان پرداخت نشود و چهارگروگان ما آزاد نشوند هر روز يکي از سربازان را خواهند کشت» وعده داد که :"نهايت تلاش را مي کنيم که اين عزيزان زودتر و به سلامت به نزد خانواده هايشان بازگردند و اگر گروگان گيران مرتکب چنين جنايتي که شما گفتيد شوند خيلي سخت با آنان و حاميانشان برخورد خواهد شد".
درست دوماه بعد از این گروگانگیری، حادثه تاسوکی رخ داد.

بیمارستان یا هواپیما؟
دستگیری ریگی اما فارغ از سیاست جدید پاکستان در خصوص طالبان نیست. سایت دیپلماسی ایرانی که سایتی است تخصصی در حوزه سیاست خارجی روایتی متفاوت از این داستان دارد.در گزارش این سایت آمده است که:" وزیر کشور گفت عبدالمالک ریگی در خارج از کشور دستگیر و به داخل کشور منتقل شده است." وی این اقدام را نشان‌دهنده اشراف امنیتی و اطلاعاتی نیروهای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران دانست. در همین ارتباط اما یک منبع آگاه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی گفت:" دستگیری ریگی با همکاری دستگاه اطلاعاتی پاکستان صورت گرفته است. پاکستانی‌ها برای خود راهبردی را تعریف کرده‌اند که بر اساس آن تعاملی را با امریکاییان آغاز کرده‌اند و در حقیقت به دنبال کاستن از هزینه‌هایشان هستند. مشابه این اقدام را امریکاییان با ایران کرده اند."
در اخبار آمده است که ریگی به هنگام دستگیری در بیمارستانی بوده و این نشان می‌دهد که با اطلاع پاکستانی‌ها شرایط دستگیری ریگی برای ایران فراهم شده است.
معنی این وقایع این است که اتفاقاتی در جریان است که هنوز مابه ازای آن مشخص نیست؛ در واقع نوعی همکاری میان دستگاه های اطلاعاتی ایران و پاکستان در سایه حمایت امریکا برای دستگیری ریگی در جریان بوده است اما هنوز مشخص نیست که در قبال این همکاری چه انتظاراتی برای طرف‌های مقابل از ایران وجود دارد.
برخی کارشناسان معتقدند ریگی به طور قطع مورد حمایت سرویس اطلاعاتی پاکستان بوده، با امریکاییان کار می‌کرده و برخی کشورهای عربی نیز با او همکاری داشته اند؛ او حتی برای حج سفری به عربستان داشته است.
به گفته این کارشناسان این طرف‌ها از ریگی به عنوان یک مهره استفاده کرده اند اما اکنون مشخص نیست چه اتفاقاتی رخ داده که تصمیم به تحویل این مهره به ایران گرفته‌اند. این در حالی است که از مدت‌ها قبل گفته می شود فردی به نام مولوی عبد الجلیل به عنوان جایگزین ریگی معرفی شده و به دو طرف مرز رفت و آمد دارد.
فرصت برای تکذیب نبود؟
ریگی چگونه دستگیر شد؟ در بیمارستان یا داخل هواپیما؟ روی خاک ایران یا بر فراز یک کشور عربی؟اگر فیلم فارس معتبر و مستند سازی یک عملیات اطلاعاتی باشد، وسخن وزیر کشور که گفته ریگی از نقطه ای به نقطه دیگر در حال انتقال بوده ودستگیر شده ،یا این گزارش درست باشد که ریگی از دبی به قزاقستان میرفته، این سوال بی بی سی فارسی منطقی می نماید که پس چرا هیچ شرکت هوایی از فرود اجباری اش در ایران گزارشی نداده است؟ طبیعی است که ریگی با خطوط ایرانی مسافرت نمی کرده است.
در این صورت با گزارش الجزیره به نقل از مقامات پاکستانی باید چه کرد که صراحتا میگوید ریگی را یک هفته پیش به ایران تحویل داده اند.آیا در میان سیل تبریکات مقامات به رهبری نظام کسی فرصت دیدن وشنیدن این خبر را نداشت که با دوخط در مقام تکذیب برآید؟ چرا این خبر درست بعد از آن اعلام شده که بی بی سی فیلمی در مورد حمله کوی دانشگاه پخش کرد و یک سردار در شرف قربانی شدن است؟
این ها ابهاماتی است که از یک خط خبر دیروز برآمد.خبر یک دستگیری که دنیا آن را با تردید باور کرد و برعکس خبر دستگیری صدام که خبر گزاری ایرنا در سال 83 داد وهمه خبر گزاری های معتبر جهان آن را کد کردند.